Van theorie naar praktijk 

De eerste weken stonden in het teken van het verwerven van theoretische kennis over voedselbossen. De studenten leerden over de noodzakelijke stappen voor de realisatie van een voedselbos en verdiepten zich in de ecologische en landbouwkundige principes die hierbij komen kijken. Vervolgens richtten zij zich op de specifieke casus van het Science Park, waarbij ze in negen groepen uiteengingen om zich te specialiseren in verschillende facetten van het project. 

Marinde Molenaar, eerstejaarsstudent Future Planet Studies, heeft zich voornamelijk gefocust op het management van het voedselbos. "Eigenlijk alles wat er moet gebeuren voordat er een voedselbos aangelegd kan worden," legt ze uit. "Je moet eerst zorgen dat je met een goed plan bij de gemeente aankomt. We willen ook een bestuur dat op een bepaalde manier is ingericht. In ons geval is de keuze gevallen op een stichting met een toezichthoudend bestuur en een ‘managementbestuur’ dat gekoppeld is aan studenten. Zo kun je bijvoorbeeld een bestuursjaar nemen bij het voedselbos, net zoals bij een studievereniging.’’ 

Het belang van voedselbossen 

Voedselbossen zijn volgens Marinde essentieel in de strijd tegen de gevolgen van klimaatverandering. "Ons landbouwsysteem is heel kwetsbaar, één heftige regenbui, of juist grote droogte, kan grote gevolgen hebben voor onze landbouw. Een voedselbos is gericht op een constant landbouwsysteem omdat je een ecosysteem opricht. Die combinatie is heel belangrijk en uniek." 

Marijn van der Staay ook eerstejaarsstudent Future Planet Studies, richtte zich op het ruimtelijk ontwerp van het voedselbos. "We hebben goed moeten nadenken over de plek en ruimte van een eventueel voedselbos op Science Park. Is zo’n bos bijvoorbeeld van de universiteit of van de stad? En wil je dat iedereen er altijd doorheen kan lopen, of moet het afgeschermd zijn? Heeft het een recreatieve functie of moet het iets zijn wat alleen gefocust is op voedselproductie? Er wonen ook een aantal dak- en thuisloze personen in de buurt van het toekomstig voedselbos, hoe kunnen we deze mensen betrekken in ons plan? Er zijn veel factoren waar je rekening mee moet houden.’’ 

Marijn benadrukt dat voedselbossen een duurzame manier van voedselproductie zijn. "Het zorgt ervoor dat we af kunnen stappen van industriële landbouw, waarbij je veel pesticiden en herbiciden moet gebruiken om voedsel te verbouwen. Een voedselbos is ook beter bestand tegen extreem weer, zoals droge zomers. Het past goed in het systeem van een nieuwe, veranderende wereld." 

Leren door doen  

Beide studenten zijn erg te spreken over de praktijkgerichte en interdisciplinaire natuur van het vak. Molenaar: "het leukste aan dit vak vond ik dat het zo praktijkgericht was. We hebben in het begin meerdere excursies gehad door heel het land, wat ontzettend gaaf was. Ik heb geleerd dat zoiets als een voedselbos mogelijk is. Er zijn bruggen die je over moet, maar als je iets wil, dan kan dat ook echt." 

Van der Staay waardeerde vooral de interdisciplinariteit van het project. "Je zou van een voedselbos kunnen zeggen: dit gaat alleen over landbouw, maar het gaat over zoveel meer. Het gaat ook over gemeenschap en dat je daar samen in werkt, en een stuk ecologie. Maar ook, hoe past een voedselbos op een bepaalde plek? Ik heb geleerd over alle verschillende implicaties die een voedselbos met zich meebrengt en hoe je zoiets kan laten lukken." 

Beide studenten zijn ervan overtuigd dat voedselbossen een belangrijke rol kunnen spelen in de toekomst van voedselproductie. Het project op het Science Park is daarmee niet alleen een stap richting een duurzamere toekomst, maar ook een leerschool voor de toekomstige studenten en andere geïnteresseerden.  

Create a Course Challenge 

Het vak ‘Food Forestry: Experienceing the Future of Nature and Agriculture’ is winnaar van de Create a Course Challenge 2022 en werd dit jaar voor het eerste keer gegeven. Het vak werd bedacht door (voormalig) studenten Sacha Brons en Wytze Walstra en verder ontwikkeld met docent Jordy Willems en zal ook in het academisch jaar van 2024-2025 opnieuw gegeven worden.