Zijn de kansen van kinderen in het Nederlandse onderwijs gelijk? En in hoeverre worden je schoolprestaties bepaald door de plek van je wieg?  Klassen!, de zevendelige documentaireserie die in 2020/2021 werd uitgezonden door omroep HUMAN, toont op prachtige en tegelijkertijd schrijnende wijze het antwoord op deze vragen – want dat is helaas niet verrassend.

Kansenongelijkheid ontleed

Sinds 2022 biedt het IIS het keuzevak 'Klassen!' aan, waarin kansenongelijkheid in het onderwijs wordt ontleed en onderzocht aan de hand van de gelijknamige documentaire. Socioloog Thijs Bol, die het vak doceert, doet al jaren onderzoek naar kansenongelijkheid.

“Een interdisciplinaire aanpak is onmisbaar. Er spelen namelijk zoveel factoren mee bij kansengelijkheid, ook buiten het onderwijs. Wat gebeurt er thuis? Waar en hoe wonen mensen? Huizenbeleid is dus belangrijk, maar ook juridisch spelen er factoren mee; wat kan wel en wat kan niet binnen wetgeving worden aangepakt? Ongelijkheid is heel complex en een integrale aanpak is hierbij heel belangrijk.”

Kritisch kijken naar het onderwijs

Studenten Rosa en Joy volgden beide de eerste editie van het vak. “We volgden eerder al het vak onderwijssociologie, wat ons een eerste kijkje gaf in de kansenongelijkheid in het onderwijs. Omdat we er meer over wilden weten en omdat we de documentaireserie waarop het vak is geïnspireerd erg interessant vonden, besloten we Klassen! te volgen. Elke aflevering van de serie wordt gekoppeld aan verschillende onderwijssociologische theorieën waarover je tijdens de colleges met elkaar in gesprek gaat.”

Voor deze gesprekken is het extra waardevol dat de studenten verschillende achtergronden hebben. Thijs Bol: “Er zijn bijvoorbeeld docenten in opleiding, die heel anders tegen problemen aankijken dan studenten die de Klassieke Talen als achtergrond meebrengen. Die verschillende perspectieven zijn enorm verrijkend, wakkeren discussies aan en helpen op diverse wijzen na te denken over oplossingen.”

Eindproject met Stichting Kinderzwerfboek

Als eindproject gaan de studenten aan de slag met eerder opgedane kennis, door een product te ontwikkelen dat kansenongelijkheid in het onderwijs verkleint. Rosa en Joy zetten een samenwerking op tussen verschillende voedselbanken en Stichting Kinderzwerfboek, een organisatie die kinderen stimuleert om te lezen om zo de kans op een taalachterstand te verkleinen.

“De voedselbank is een uitgiftepunt voor Kinderzwerfboeken. Het doel hiervan is om ouders van gezinnen met een lager inkomen aan te sporen hun kinderen voor te lezen. Dat verkleint namelijk de kans op een taalachterstand. Kinderen ontvangen via hun voedselpakket een Kinderzwerfboek, dat ze na het lezen kunnen inwisselen bij een van de Kinderzwerfboekstations in Nederland. De boeken die door de voedselbank worden meegegeven, zijn voorzien van een flyer die wij hebben ontworpen en die ouders informeert over de voordelen van voorlezen. Zo ontstaat een voorleescyclus en hopen we een positieve houding ten opzichte van lezen te stimuleren.”